Μικροοικονομία vs Μακροοικονομία
- Μικροοικονομία: Μελέτη ατομικών μονάδων (καταναλωτές, επιχειρήσεις) και προσδιορισμός τιμών.
- Μακροοικονομία: Ανάλυση συνολικών μεγεθών (ΑΕΠ, εθνικό εισόδημα, απασχόληση).
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ)
Ορισμός: Συνολική αξία τελικών αγαθών & υπηρεσιών που παράγονται εντός χώρας σε 1 έτος.
| Αγαθό | Ποσότητα | Τιμή (€) | Αξία (€) |
|---|---|---|---|
| X (κιλά) | 1.000 | 100 | 100.000 |
| Ψ (τεμ.) | 100 | 2.000 | 200.000 |
| Ω (τετ.μ.) | 1.000 | 50.000 | 50.000.000 |
| Σύνολο: | 50.300.000 | ||
Πίνακας 7.1: Παράδειγμα Υπολογισμού ΑΕΠ
Προστιθέμενη Αξία
Για την αποφυγή διπλολογισμού, το ΑΕΠ υπολογίζεται με βάση την προστιθέμενη αξία κάθε σταδίου παραγωγής:
| Στάδιο Παραγωγής | Προστιθέμενη Αξία (€) |
|---|---|
| Κορμοί δένδρων | 50 |
| Επεξεργασία ξύλου | 30 |
| Κατασκευή επίπλου | 40 |
| Εμπορική διακίνηση | 80 |
| Σύνολο: | 200 |
Πίνακας 7.2: Παράδειγμα Προστιθέμενης Αξίας
Πραγματικό vs Ονομαστικό ΑΕΠ
- Ονομαστικό ΑΕΠ: Υπολογίζεται με τρέχουσες τιμές (επηρεάζεται από πληθωρισμό).
- Πραγματικό ΑΕΠ: Υπολογίζεται με σταθερές τιμές (έτος βάσης) – μετρά πραγματική οικονομική ανάπτυξη.
ΑΕΠ vs ΑΕΘΠ
Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΘΠ):
ΑΕΠ + Καθαρό Εισόδημα από το Εξωτερικό
Παράδειγμα: Εμβάσματα μεταναστών – κεφάλαια αλλοδαπών επιχειρήσεων.
Οικονομικά Μεγέθη Εθνικών Λογαριασμών
- Καθαρό Εθνικό Προϊόν = ΑΕΘΠ – Αποσβέσεις
- Εθνικό Εισόδημα = Καθ. Εθν. Προϊόν – Έμμεσοι Φόροι + Επιδοτήσεις
- Διαθέσιμο Εισόδημα = Εθν. Εισόδημα + Μεταβιβαστικές πληρωμές – Φόροι
Περιορισμοί του ΑΕΠ ως Δείκτη
- Αγνοεί ιδιοκατανάλωση (π.χ. οικιακή εργασία)
- Είναι ποσοτικός και όχι ποιοτικός δείκτης (δεν μετρά τη ποιότητα ζωής/περιβαλλοντική επιβάρυνση)
- Δεν λαμβάνει υπόψη την σύνθεση της παραγωγής και την κατανομή εισοδήματος
- Αποκλείει την παραοικονομία
Σημείωση: Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπολογίζεται ως Πραγματικό ΑΕΠ / Πληθυσμός, αλλά δεν αντικατοπτρίζει ανισότητες.
Σχετικά άρθρα: Το ΑΕΠ ως δείκτης ευημερίας για την Ελληνική οικονομία