Η Οικονομία δεν είναι μόνο για τις Πανελλαδικές
Ίσως όταν διαβάζεις για το “οριακό κόστος” στο βιβλίο του ΑΟΘ να σκέφτεσαι: «χρειάζεται να το γνωρίζω για τις πανελλήνιες αλλά πού μου χρησιμεύει πρακτικά στη ζωή μου;». Η απάντηση είναι πιο κοντά σου απ’ ό,τι νομίζεις.
Ας δούμε ένα απόσπασμα από μία συνέντευξη του διάσημου επιχειρηματία Ίλον Μασκ, όπου μία φαινομενικά απλή οικονομική έννοια αποτελεί κλειδί για την πραγματική κατανόηση της σκέψης του αλλά και του μέλλοντος της ρομποτικής για το ευρύ κοινό.
Η ερώτηση για το Κόστος των Ρομπότ
Ο δημοσιογράφος θέλοντας να μάθει πόσο θα κοστίζει ένα ρομπότ όταν φτάσουμε στο σημείο που θα το αγοράζουμε για να κάνει μόνο του ή να μας βοηθάει σε διάφορες εργασίες, ρωτάει τον επιχειρηματία: «Ποιο θα είναι το κόστος ενός ρομπότ της Tesla όταν φτάσει σε μαζική παραγωγή;».
Η απάντηση του Μασκ ήταν λιτή αλλά περιεκτική: «Εκτιμώ ότι το οριακό κόστος παραγωγής (marginal cost of production), όταν η ετήσια παραγωγή φτάσει το 1 εκατομμύριο ρομπότ, θα είναι 20.000 δολάρια».
Τι σημαίνει αυτή η απάντηση;
Αυτή η πρόταση είναι μια πρακτική εξέταση κατανόησης για οποιονδήποτε μαθητή Οικονομικών, ενώ παράλληλα δείχνει τη θεωρητική αλλά και εφαρμοσμένη γνώση που έχει ο ίδιος ο Μασκ. Τι από τα ακόλουθα σημαίνει η απάντησή του;
α) Ότι κάθε μονάδα από το σύνολο του ενός εκατομμυρίου ρομπότ θα κοστίζει 20.000$;
β) Ότι το ρομπότ υπ’ αριθμόν 1.000.001 θα κοστίζει 20.000$;
Δες τη σωστή απάντηση:
β) Το ρομπότ υπ’ αριθμόν 1.000.001 θα κοστίζει 20.000$
Το “οριακό κόστος” δεν μιλάει για το μέσο κόστος όλων των μονάδων που παράγονται. Εκφράζει το επιπλέον κόστος παραγωγής ενός ακόμη ρομπότ, και στην συγκεκριμένη περίπτωση αφού η παραγωγή έχει φτάσει ήδη στο 1 εκατομμύριο. Με άλλα λόγια, το κόστος παραγωγής κάθε νέου ρομπότ δεν θα “πέσει” κάτω από τα 20.000$ πριν η ετήσια παραγωγή φτάσει το ένα εκατομμύριο μονάδες, ενώ το μέσο κόστος (απάντηση α) θα παραμένει αρκετά υψηλότερο.
Πέρα από το Οριακό Κόστος
Η απάντηση του Μασκ ωστόσο περιέχει (ή κρύβει από την πρώτη ματιά) ένα επιπλέον στοιχείο, πέρα από τον ορισμό του οριακού κόστους.
Ο δημοσιογράφος μίλησε για το “κόστος” πιθανώς εννοώντας την τιμή πώλησης (δηλαδή, πόσο θα κοστίζει στον καταναλωτή). Ο Μασκ, όμως, ως επιχειρηματίας, απάντησε από την πλευρά της επιχείρησης και του κόστους παραγωγής.
Γιατί αυτό είναι σημαντικό; Επειδή, σύμφωνα με τις Αρχές της Οικονομικής Θεωρίας, την τιμή πώλησης δεν την ορίζει αυθαίρετα η επιχείρηση. Αυτό που μπορεί να ελέγξει καλύτερα είναι το κόστος παραγωγής της.
- Το Κόστος Παραγωγής είναι εσωτερικό κάθε επιχείρησης και εξαρτάται από την αποτελεσματικότητά της, την τεχνολογία και τις οικονομίες κλίμακας.
- Η Τιμή Πώλησης καθορίζεται στη αγορά, από την αλληλεπίδραση της προσφοράς (όλων των παραγωγών, όπως η Tesla) και της ζήτησης (όλων των καταναλωτών). Η τιμή τείνει προς την τιμή ισορροπίας.
Αυτή η γνώση σε βοηθάει να καταλάβεις ότι ο Μασκ δεν μπορούσε να δώσει (ούτε έδωσε) μια “τιμή πώλησης” σε αυτό το στάδιο, γιατί αυτή δεν εξαρτάται μόνο από αυτόν. Μπορούσε όμως να μιλήσει για το κόστος παραγωγής από την επιχείρησή του, που είναι το πιο σημαντικό πλεονέκτημά του για να είναι ανταγωνιστικός στην αγορά, όποια και αν είναι η τελική τιμή ισορροπίας.
Η πραγματική αξία των Οικονομικών
Όταν κατανοήσεις τις βασικές οικονομικές έννοιες, θα αρχίσεις να βλέπεις τον κόσμο διαφορετικά. Θα αντιλαμβάνεσαι τις στρατηγικές των επιχειρήσεων, τις αποφάσεις των κυβερνήσεων και ακόμα και τις προσωπικές σου οικονομικές επιλογές με μία νέα, πιο οξυδερκή ματιά. Και όπως δείχνει το παράδειγμα του Ίλον Μασκ, αυτό είναι ένα εργαλείο που χρησιμοποιούν οι πιο δημιουργικοί και επιτυχημένοι (επιχειρηματικά) άνθρωποι στον πλανήτη για να λαμβάνουν και για να επικοινωνούν τις αποφάσεις τους.
